Umre yapana Hac farz olur mu?
Haccın farz olmasının şartı: İslam, akıl, buluğ, hürriyet, vakit, azığa iktidar, yürümeye yahud binek ücretine iktidar, haccın farziyetini bilmek olmak üzere sekizdir. El-Fetava-l-Hamidiye’de, Ebû Suûd’dan naklen deniliyor ki: «Hac farizasından önce umre eden kimseye, Mekke’ye varması takdîrinde, hac zamanına kadar beklemesi vacib olur.» Ulemâ bu hususta ihtilaf etmişler. Şeyh Abdulğanî Nablusî Hazretleri, herhangi bir sebebden dolayı umre için Mekke’ye varan bir fakire haccın farz olmacayacağı hususunda bir risale yazmıştır. Seyyid Ahmed Paşa ise, bu kimsenin hakkında hac farzdır diye bir risale yazmıştır. Şeyh Aliyy-ul-Kârî Menâsiki’nde diyor ki: «Haccın şartlarından birisi de istitâattır, yani Mekke’ye varmaya güç bulmaktır. Fakir bir kimsenin Mekke’ye varmasında, istitâat bulduğundan dolayı hac zamanını beklemesi ve haccetmesi farz olur.» Mültekâ’nın şerhi Mecmau-l-Enhur’da da, bu husustaki ulemânın ihtilafına işaret edilmiştir. Bu takdirde “Umre yapana hac farz olur sözünün aslı yoktur. Mekke’ye hac zamanında gitmeyen fakire hac farz olmaz.” diye kesin olarak hükmedenler, ilmî bir cinayet işlemektedirler.
İstitâat bulanlara hac farz olur diyen ulemâya göre, Mekke’yi gören fakir olsa dahi ona hac farz olur. Çünkü bu kimse hac yapmaya güç bulmuştur. Bu takdirde, umre ettiği senede hac yapmaktan aciz olan bir kimsenin, hac farizasını yerine getirmeksizin umre etmesi tahrîmen mekruh olur.
